بررسی عوامل موثر بر مشارکت اجتماعی ساکنین در تحقق طرح‌های توسعه شهری«نمونه موردی: پیاده راه سازی حوزه تاریخی شهر تهران منطقه 12»، مرجان شجاعی، دکتر افسانه ادریسی

هدف‌ این پژوهش شناسایی عوامل موثر بر مشارکت اجتماعی کسبه بافت تاریخی شهر تهران (منطقه 12) در تحقق طرح‌های شهری (پیاده راه سازی) است. روش مورد استفاده در‌ این پژوهش کمّی ‌و پیمایشی است و از ابزار پرسشنامه برای گردآوری اطلاعات استفاده شده است. حجم نمونه این تحقیق 155 نفر بوده که با روش نمونه‌گیری خوشه‌ای توام با روش تصادفی انتخاب شده‌اند. چارچوب مفهومی ‌این تحقیق، تلفیقی است از مفاهیم موجود در آراء نظریه پردازانی چون پارسونز، هومنز، لرنر، دال، امرسون، لیپست، گیدنز و کلمن در باب مشارکت اجتماعی و نیز دیدگاه کسانی چون لوهمان، اُفه، پاکستون و گیدنز در مورد اعتماد. از نظریه دورکیم،‌هالبواکس و ریکور نیز پیرامون موضوع خاطرات جمعی در این تحقیق استفاده شده است. از آنجایی که بخشی از این تحقیق درمورد نقش رابطه اجتماعی و همچنین انگیزه اقتصادی در فرایند مشارکت است سعی شده است از نظریات پارسونز، زیمل وتونیس و نظریه کنش عقلانی نیز استفاده شود. این پژوهش بدنبال فهم رابطه بین مشارکت اجتماعی (متغیروابسته) با مقولاتی چون خاطره جمعی، انگیزه اقتصادی، اعتماد و رابطه اجتماعی به عنوان متغیرهای اصلی و نوع شغل، مالکیت، موقعیت مکانی مغازه، تحصیلات و درآمد به عنوان متغیر فرعی است. نتایج حاصل از آزمون همبستگی پیرسون و سایر آزمون‌ها نشان می‌دهد به غیر از «متغیر مالکیت» رابطه معناداری میان متغیرهای یاد شده و مشارکت وجود دارد. نتایج حاصل از آزمون چند متغیره نیز نشان داد که متغیرهای مستقل مجموعاً 59 درصد از واریانس متغیر وابسته را تبیین می‌کنند که در‌ این میان «انگیزه اقتصادی» سهم بیشتری را نسبت به سایر متغیرها به خود اختصاص داده است. نتایج‌ این تحقیق بطور کلی نشان می‌دهد که مشارکت اجتماعی در بین کسبه بافت تاریخی تهران، به عنوان یک عنصر تاثیرگذار در محیط اجتماعی شناخته شده است و کسبه درک مناسبی از اهمیت مشارکت اجتماعی در محل کسب و کار خود دارند.